Nadciśnienie tętnicze jest bardzo częstą chorobą cywilizacyjną, czyli taką, która występuje w krajach i społeczeństwach wysoko rozwiniętych. Choroba jest o tyle podstępna, że przez dłuższy czas może nie dawać żadnych niepokojących objawów. Choroba Rozwija się „po cichu” i pozostaje nieleczona. Jeśli u chorego występuje łagodne nadciśnienie oraz brak jest czynników ryzyka, to leczenie polega na zmianie stylu życia. Farmakologię zaś wdraża się, jeśli podjęte dotychczas działania nie przynoszą efektów.

Przyczyny nadciśnienia tętniczego

Schorzenie może mieć charakter samoistny (inaczej pierwotny) lub wtórny. U ponad 90 proc. wszystkich dorosłych chorych na chorobę nadciśnieniową rozpoznaje się nadciśnienie pierwotne. Nadciśnienie pierwotne to takie którego bezpośredniej przyczyny nie da się ustalić. Uważa się, że do powstania pierwotnej postaci przyczyniają się zarówno czynniki środowiskowe jak i genetyczne.

U dzieci proporcje występowania choroby o charakterze wtórnym i pierwotnym są odwrotne.

Przyczynę nadciśnienia tętniczego wtórnego łatwiej jest uchwycić. Do wywołania nadciśnienia dochodzi wskutek trwającego już procesu chorobowego, który dotknął inny narząd lub duże naczynia tętnicze.

Co jeszcze powoduje nadciśnienie tętnicze? Często za chorobą nadciśnieniową wtórną odpowiadają:

• choroby nerek;
• choroby tętnic – zwężenie tętnicy nerkowej, jest jedną z częściej występujących przyczyn wtórnego nadciśnienia;
• rzucawka lub stan przedrzucawkowy;
• obturacyjny bezdech senny;
• wrodzone zwężenie aorty;
• duża ilość płynu wewnątrznaczyniowego;
• schorzenia gruczołów dokrewnych (tarczyca, przytarczyce, przysadka mózgowa, nadnercza). Gruczoły dokrewne w organizmie odpowiadają za wydzielanie hormonów do krwi.
• schorzenia układu nerwowego;
• stosowanie niektórych leków, takich jak np. doustne środki antykoncepcyjne, kortykosteroidy, niesteroidowe leki przeciwzapalne, sympatykomimetyki, inhibitory MAO, erytropoetyna, takrolimus, preparaty lukrecji, cyklosporyna, karbenoksolon;
• sytuacje stresowe o dużym natężeniu;
• używanie narkotyków, szczególnie kokainy i amfetaminy;
• zatrucie metalami toksycznymi;
• nadmierne spożycie alkoholu, palenie papierosów.

Poza wyżej wymienionymi przyczynami choroby, należy też wspomnieć o czynnikach zwiększających ryzyko, które podnoszą prawdopodobieństwo rozwoju schorzenia, będą to:

• nieprawidłowa dieta bogata w tłuszcze i nadmierną ilość sodu;
• otyłość brzuszna;
• brak lub niewystarczająca ilość ruchu;
• stres;
• płeć męska;
• wiek: dla mężczyzn ≥ 55 r.ż., dla kobiet ≥ 65 r.ż.
• przedwczesna choroba sercowo–naczyniowa w rodzinie pacjenta;
• nieprawidłowa tolerancja glukozy.

Nadciśnienie tętnicze a dodatkowe badania

W trakcie diagnostyki lekarz, jeśli uzna za zasadne, może zlecić dodatkowe badania takie jak:

• EKG,
• morfologia,
• badanie biochemiczne krwi,
• badanie moczu.

Leczenie nadciśnienia 

Leczenie zbyt wysokiego ciśnienia krwi ma głównie na celu zapobiegać następstwom, do jakich choroba ta może doprowadzić.

O sposobie i metodzie leczenia w głównej mierze decydują wysokość ciśnienia tętniczego, rodzaj nadciśnienia, obecność chorób współistniejących, obecność i rodzaj ewentualnych powikłań i uszkodzeń narządów wewnętrznych oraz wiek pacjenta.

Gdy u pacjenta występuje łagodna choroba nadciśnieniowa oraz brak jest czynników ryzyka, to początkowe leczenie sprowadza się do zaleceń zmiany stylu życia (więcej w sekcji „Zalecane postępowanie”). Jeśli zmiana stylu życia nie przyniesie oczekiwanych efektów ostatecznie włącza się leczenie farmakologiczne.

W przypadkach, gdy ciśnienie krwi jest wysokie i bardzo wysokie oraz występują dodatkowe czynniki zwiększające ryzyko, konieczne jest włączenie leków hipotensyjnych oraz modyfikacja czynników ryzyka i stylu życia.

Jeśli nadciśnienie jest trudne do zbicia przy pomocy leków, lekarz może rozważyć  pozukanie przyczyn poprzez badanie poziomu aldosteronu.

Leczenia farmakologicznego nie stosuje się u osób z wysokim acz prawidłowym ciśnieniem oraz u osób młodych, u których stwierdzono izolowane nadciśnienie skurczowe. W przypadku drugiej grupy konieczna jest ich stała kontrola.

Jeśli u osób przejawiających cechy nadciśnienia białego fartucha występują czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego i/lub obecne są bezobjawowe uszkodzenia narządowe, to zasadnym jest rozważenie wprowadzenia profilaktycznej terapii przeciwnadciśnieniowej.

Najczęściej stosowane grupy leków przepisywanych w leczeniu zbyt wysokiego ciśnieia (tzw. leki hipotensyjne) to diuretyki, betablokery, inhibitory ACE, blokery kanału wapniowego i blokery receptora angiotensyny.

Zespół naszych lekarzy w Centrum Pacjenta Online  pomoże Ci we właściwym zdiagnozowaniu symptomów i leczeniu choroby oraz pokieruje Cię na konieczne badania.