Dlaczego właściwie podejmujemy noworoczne postanowienia? Czy mają one realny wpływ na nasze życie?

Przede wszystkim, noworoczne postanowienia dają nam poczucie nowego początku. Symboliczny moment przejścia ze starego roku do nowego jest doskonałą okazją do zresetowania naszych nawyków i celów. Psychologicznie, nowy rok to czysta karta, która pozwala nam na nowo zdefiniować nasze priorytety i cele. To moment, w którym możemy zostawić za sobą niepowodzenia i skupić się na przyszłości.

Kolejnym powodem, dla którego podejmujemy noworoczne postanowienia, jest potrzeba samodoskonalenia. Naturalnie dążymy do poprawy swojego życia, bycia lepszym. Chcemy być zdrowsi, szczęśliwsi, bardziej produktywni. Noworoczne postanowienia są sposobem na wyrażenie tych aspiracji. Mogą one obejmować różne aspekty życia, od zdrowia fizycznego, przez rozwój zawodowy, po relacje z innymi ludźmi. Dzięki nim mamy jasno określone cele, do których dążymy, co może zwiększyć naszą motywację i zaangażowanie.

Według badań przeprowadzonych przez różne instytuty badawcze do najpopularniejszych postanowień noworocznych należą:

• te związane z poprawą warunków życia, w tym poprawa kondycji fizycznej,
• poprawą warunków finansowych,
• zdrowym stylem życia, dotyczącym również zdrowia psychicznego,
• nauką nowych umiejętności.

Jednak nie wszystkie postanowienia są równie skuteczne. Wydaje się, że bardzo łatwo jest wypowiedzieć w myślach postanowienia ale trudniej jest zrobić krok w stronę ich realizacji. Badania pokazują, że tylko niewielki procent ludzi realizuje swoje noworoczne postanowienia, aż 43% porzuca swoje noworoczne plany w ciągu pierwszych dwóch miesięcy roku, z czego 23% w pierwszym jego tygodniu. Warto zastanowić się, co jest przyczyną tej niskiej skuteczności.

W styczniu siłownie doświadczają prawdziwego oblężenia. Jednak aż 80 proc. nowych posiadaczy karnetów zrezygnuje z marzeń o wyrzeźbionych mięśniach brzucha w ciągu pięciu pierwszych miesięcy. Nie bez znaczenia dla nowoprzybyłych jest fakt, że nie czują się oni akceptowani przez ich stałych bywalców. Jak wynika z przeprowadzonych ankiet ponad połowa posiadaczy stałych karnetów przyznaje, że nie przepada za falą noworocznych użytkowników na siłowni.

Warto zastanowić się, co jest przyczyną tej niskiej skuteczności. Dlaczego tak się dzieje?

Często problemem jest brak realistycznych celów i planu działania. Postanowienia typu „schudnę 10 kg w miesiąc” czy „przestanę jeść słodycze na zawsze” są trudne do zrealizowania i mogą prowadzić do frustracji.

Badania wskazują również, że  że osoby, które wyznaczyły sobie więcej niż 3-4 cele, były znacznie mniej skuteczne w ich realizacji. Proces wyznaczania celów stymuluje wydzielanie dopaminy, co wpływa na naszą motywację i uczucie nagrody, a liczba postanowień ma istotne znaczenie gdyż nadmiar decyzji może prowadzić do przeciążenia i obniżonej efektywności.

Co zrobić aby nasza efektywność w realizacji celów noworocznych była większa?

Kluczem do sukcesu jest stawianie sobie realistycznych, osiągalnych celów oraz opracowanie konkretnego planu działania. Na przykład, zamiast postanowienia „będę ćwiczyć codziennie”, lepiej jest zacząć od „będę ćwiczyć trzy razy w tygodniu”.

Kluczowe dla sukcesu są trzy czynniki:

• realistyczne cele,
• nawyki
• wsparcie społeczne

Oto kilka sprawdzonych strategii, które mogą pomóc w osiągnięciu sukcesu.

Wyznacz realistyczne cele

Pierwszym krokiem do sukcesu jest wyznaczenie realistycznych i osiągalnych celów. Zbyt ambitne postanowienia mogą prowadzić do frustracji i zniechęcenia. Zamiast postanowienia „schudnę 20 kg w miesiąc”, lepiej jest wyznaczyć sobie cel „schudnę 1-2 kg na miesiąc”. Małe, osiągalne cele są łatwiejsze do realizacji i dają poczucie sukcesu, co motywuje do dalszej pracy.

Stwórz plan działania

Posiadanie konkretnego planu działania jest kluczowe dla realizacji postanowień. Plan powinien zawierać kroki, które należy podjąć, aby osiągnąć cel, oraz terminy ich realizacji. Na przykład, jeśli Twoim celem jest poprawa kondycji fizycznej, plan może obejmować regularne treningi, zdrową dietę i odpowiednią ilość snu. Ważne jest, aby plan był elastyczny i dostosowany do Twojego stylu życia.

Monitoruj postępy

Regularne monitorowanie postępów pozwala na bieżąco oceniać, czy jesteś na dobrej drodze do osiągnięcia celu. Możesz prowadzić dziennik, w którym zapisujesz swoje osiągnięcia i trudności, lub korzystać z aplikacji mobilnych, które pomogą Ci śledzić postępy. Monitorowanie postępów pozwala na szybkie reagowanie na ewentualne problemy i dostosowanie planu działania.

Znajdź wsparcie

Wsparcie ze strony rodziny, przyjaciół czy grup wsparcia może znacząco zwiększyć szanse na sukces. Dzielenie się swoimi postanowieniami z innymi osobami sprawia, że czujemy się bardziej zobowiązani do ich realizacji. Możesz również dołączyć do grup wsparcia online, gdzie znajdziesz osoby o podobnych celach i wyzwaniach. Wspólne motywowanie się i dzielenie doświadczeniami może być bardzo pomocne.

Bądź elastyczny

Życie jest pełne niespodzianek i nie zawsze wszystko idzie zgodnie z planem. Ważne jest, aby być elastycznym i gotowym na zmiany. Jeśli napotkasz trudności, nie rezygnuj z postanowień, ale dostosuj plan działania do nowych okoliczności. Elastyczność pozwala na lepsze radzenie sobie z wyzwaniami i utrzymanie motywacji.

Nagradzaj się za osiągnięcia

Nagradzanie się za osiągnięcia, nawet te małe, może być świetnym motywatorem. Nagrody mogą być różne – od małych przyjemności, takich jak ulubiona książka czy film, po większe nagrody, jak weekendowy wyjazd. Ważne jest, aby nagrody były adekwatne do osiągnięć i motywowały do dalszej pracy.

Ucz się na błędach

Niepowodzenia są naturalną częścią procesu realizacji postanowień. Ważne jest, aby nie traktować ich jako porażki, ale jako lekcje, z których można wyciągnąć wnioski. Analizuj, co poszło nie tak, i zastanów się, jak możesz uniknąć podobnych błędów w przyszłości. Uczenie się na błędach pozwala na ciągłe doskonalenie się i zwiększa szanse na sukces.

Skup się na jednym celu

Skupienie się na jednym, najważniejszym celu zwiększa szanse na jego realizację. Zbyt wiele postanowień może prowadzić do rozproszenia uwagi i obniżenia efektywności. Wybierz jeden cel, który jest dla Ciebie najważniejszy, i skoncentruj się na jego realizacji. Po osiągnięciu tego celu możesz przejść do kolejnych postanowień.

Praktykuj pozytywne myślenie

Pozytywne myślenie ma ogromny wpływ na naszą motywację i determinację. Wierz w swoje możliwości i koncentruj się na pozytywnych aspektach realizacji postanowień. Unikaj negatywnych myśli i skup się na swoich osiągnięciach. Pozytywne myślenie pomaga w radzeniu sobie z trudnościami i utrzymaniu motywacji.

Znajdź inspirację

Inspiracja może pochodzić z różnych źródeł – od książek, przez filmy, po historie innych ludzi. Znajdź coś, co Cię motywuje i inspiruje do działania. Może to być historia osoby, która osiągnęła podobny cel, cytat motywacyjny czy ulubiona piosenka. Inspiracja pomaga w utrzymaniu motywacji i przypomina, dlaczego warto dążyć do realizacji postanowień.

Bądź cierpliwy

Realizacja postanowień noworocznych to proces, który wymaga czasu i cierpliwości. Nie oczekuj natychmiastowych rezultatów i bądź gotowy na długoterminową pracę. Cierpliwość pozwala na lepsze radzenie sobie z trudnościami i utrzymanie motywacji na dłuższą metę.

Celebruj sukcesy

Świętowanie sukcesów, nawet tych małych, jest ważnym elementem realizacji postanowień. Celebracja osiągnięć daje poczucie satysfakcji i motywuje do dalszej pracy. Pamiętaj, aby doceniać swoje wysiłki i cieszyć się z każdego kroku w kierunku realizacji celu.

Ustal priorytety

Ustalanie priorytetów pozwala na lepsze zarządzanie czasem i zasobami. Skup się na najważniejszych celach i zadaniach, które przybliżają Cię do realizacji postanowień. Unikaj rozpraszania się mniej istotnymi sprawami i koncentruj się na tym, co naprawdę ma znaczenie.

Znajdź równowagę

Równowaga między pracą a odpoczynkiem jest kluczowa dla utrzymania motywacji i efektywności. Dbaj o swoje zdrowie fizyczne i psychiczne, znajdując czas na relaks i regenerację. Równowaga pozwala na lepsze radzenie sobie z wyzwaniami i utrzymanie motywacji na dłuższą metę.

Bądź wytrwały

Wytrwałość to klucz do sukcesu. Realizacja postanowień noworocznych wymaga determinacji i konsekwencji. Nie poddawaj się w obliczu trudności i bądź gotowy na długoterminową pracę. Wytrwałość pozwala na osiągnięcie nawet najbardziej ambitnych celów.

Dotrzymanie postanowień noworocznych wymaga realistycznego podejścia, planowania, monitorowania postępów, wsparcia społecznego, elastyczności, nagradzania się za osiągnięcia, uczenia się na błędach, skupienia na jednym celu, pozytywnego myślenia, inspiracji, cierpliwości, celebracji sukcesów, ustalania priorytetów, równowagi i wytrwałości. Nowy Rok to doskonała okazja, aby zacząć od nowa i dążyć do swoich marzeń i celów. Dzięki tym strategiom możesz zwiększyć swoje szanse na sukces i cieszyć się z realizacji swoich postanowień.

Realizacja noworocznych postanowień daje nam poczucie kontroli nad naszym życiem. W świecie pełnym niepewności i zmian, możliwość wyznaczenia sobie celów i dążenia do ich realizacji daje nam poczucie stabilności i pewności siebie. To także sposób na budowanie naszej tożsamości – poprzez realizację postanowień stajemy się osobami, którymi chcemy być.

Noworoczne postanowienia to nie tylko tradycja, ale również narzędzie do samodoskonalenia i budowania lepszego życia. Choć ich realizacja może być trudna, warto podejmować wyzwanie. Nowy Rok to doskonała okazja, aby zacząć od nowa i dążyć do swoich marzeń i celów.

Zespół naszych psychologów oraz trenerów personalnych w Centrum Pacjenta Online służy wsparciem w konsultacji i ustaleniu planu realizacji Twoich celów noworocznych. Skorzystaj z profesjonalnego wsparcia w swoim rozwoju oraz realizacji marzeń i celów.

Borelioza, znana również jako choroba z Lyme, to infekcyjna choroba przenoszona przez kleszcze, które są nosicielami bakterii Borrelia burgdorferi. Choroba ta stanowi istotny problem zdrowotny na całym świecie, szczególnie w obszarach, gdzie kleszcze są powszechne. Borelioza jest najczęściej diagnozowaną chorobą przenoszoną przez kleszcze, a bakterie Borrelia burgdorferi atakują różne tkanki i narządy, prowadząc do różnorodnych objawów klinicznych.

Chociaż borelioza jest rozpoznawana od ponad 100 lat, to dopiero w latach 80. XX wieku odkryto, że jest ona spowodowana przez bakterie z rodzaju Borrelia. Kleszcze, które przenoszą te bakterie, są najczęściej spotykane na obszarach leśnych, trawach wysokogórskich oraz w innych środowiskach naturalnych. Choroba ta może przebiegać przez różne stadia, począwszy od wczesnych objawów, takich jak charakterystyczny rumień wędrujący wokół miejsca ukąszenia, aż po bardziej zaawansowane etapy, które mogą obejmować uszkodzenia narządów wewnętrznych, stawów czy układu nerwowego.

W związku z brakiem skutecznej szczepionki dla ludzi przeciwko boreliozie kluczową rolę w zapobieganiu zakażeniom odgrywa edukacja publiczna na temat właściwych metod ochrony przed kleszczami, takich jak noszenie odpowiedniej odzieży, stosowanie środków odstraszających oraz systematyczne sprawdzanie ciała po przebywaniu w obszarach, gdzie kleszcze mogą być obecne. Skuteczne leczenie boreliozy opiera się na wczesnym rozpoznaniu i odpowiednim zastosowaniu antybiotykoterapii, co podkreśla znaczenie świadomości i monitorowania objawów u osób potencjalnie narażonych na zakażenie.

Borelioza — co powoduje?

Borelioza jest spowodowana zakażeniem bakterią Borrelia burgdorferi, która jest przenoszona na człowieka przez ukąszenie zainfekowanego kleszcza. Bakterie te należą do rodziny Spirochaetaceae i wywołują różnorodne objawy kliniczne, atakując różne tkanki i narządy w organizmie. Po ukąszeniu kleszcza, zakażone bakterie przedostają się do krwiobiegu i mogą szerzyć się po całym organizmie, co prowadzi do różnych stadiów choroby.

W początkowym stadium boreliozy najczęściej pojawia się charakterystyczny rumień wędrujący, który jest rozległym zaczerwienieniem wokół miejsca ukąszenia. Bakterie Borrelia mogą jednak także wpływać na układ nerwowy, stawy, serce oraz inne narządy, prowadząc do bardziej zaawansowanych objawów i powikłań. Późniejsze etapy boreliozy mogą manifestować się porażeniem nerwu twarzowego, zapaleniem stawów (najczęściej stawu kolanowego), a nawet poważnym zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych.

Ważnym aspektem związku między boreliozą a kleszczami jest czas, jaki upływa od momentu ukąszenia do momentu, kiedy bakterie dostają się do organizmu człowieka. Im szybciej zakażony kleszcz zostanie usunięty, tym mniejsze ryzyko rozwoju boreliozy. Świadomość tego aspektu oraz stosowanie właściwych praktyk ochrony przed kleszczami są kluczowe dla zapobiegania tej chorobie i minimalizowania jej skutków.

Co przenosi boreliozę?

Borelioza jest przenoszona głównie przez kleszcze z rodzaju Ixodes, znane również jako kleszcze pospolite. Wśród nich kleszcz pospolity (Ixodes ricinus) jest najważniejszym wektorem tej choroby w Europie, w tym także w Polsce. Borelioza występuje w obszarach, gdzie kleszcze są obecne, a ich populacja zazwyczaj zwiększa się w okresie letnim, kiedy aktywność tych pasożytów jest największa.

Kleszcze stają się zainfekowane bakterią Borrelia burgdorferi, kiedy żerują na zarażonych zwierzętach, takich jak myszy, jelenie, czy inne gryzonie, które mogą być nosicielami bakterii. Następnie zainfekowane kleszcze przenoszą bakterie na ludzi, gdy ukąszą i zaczynają pobierać krew. Nie wszystkie kleszcze przenoszą boreliozę, a zakażenie zależy od tego, czy dany osobnik kleszcza wcześniej zetknął się z zakażonymi zwierzętami.

Borelioza nie jest przenoszona bezpośrednio od człowieka chorego na boreliozę na zdrową osobę ani poprzez kontakt bezpośredni. Kluczową rolę w zapobieganiu boreliozie odgrywa świadomość ryzyka związana z ukąszeniem kleszcza oraz stosowanie środków ochrony, takich jak noszenie odzieży ochronnej i stosowanie repelentów przeciwko kleszczom. Regularne sprawdzanie ciała po przebywaniu na obszarach, gdzie kleszcze mogą być obecne, również jest istotne dla zapobiegania zakażeniom boreliozą.

Jak zapobiegać boreliozie?

Jak leczyć boreliozę?

Leczenie boreliozy zależy głównie od stadium choroby i czasu, jaki upłynął od momentu zakażenia. W przypadku wczesnych stadiów boreliozy, kiedy objawia się przede wszystkim rumieniem wędrującym, skuteczne leczenie można osiągnąć stosując antybiotyki, takie jak doksycyklina, amoksycylina czy cefuroksym. Im szybciej rozpocznie się terapię antybiotykową po zauważeniu objawów, tym większa szansa na całkowite wyleczenie zakażenia.

W przypadku późniejszych etapów boreliozy, zwłaszcza gdy bakterie Borrelia burgdorferi zdołają przeniknąć do innych obszarów organizmu, leczenie może być bardziej złożone. W takich sytuacjach stosuje się często bardziej zaawansowane antybiotyki, takie jak cefotaksyma czy penicylina, a czas trwania terapii może być dłuższy.

Warto podkreślić, że skuteczność leczenia boreliozy zależy również od indywidualnych cech pacjenta oraz czasu, jaki upłynął od momentu zakażenia. Nawet po zakończeniu terapii antybiotykowej, niektóre objawy mogą pozostać, zwłaszcza jeśli choroba była w zaawansowanym stadium. W takich przypadkach konieczne może być leczenie wspomagające, a pacjent pod opieką lekarza będzie monitorowany w celu oceny skuteczności terapii.

W przypadku, gdy borelioza prowadzi do powikłań neurologicznych, sercowych czy stawowych, konieczne jest dostosowanie terapii do specyfiki tych powikłań. Leczenie może obejmować leki przeciwbólowe, leki przeciwzapalne czy fizjoterapię, w zależności od rodzaju objawów i ich nasilenia.

W każdym przypadku ważne jest skonsultowanie się z lekarzem w celu ustalenia odpowiedniej strategii leczenia, dostosowanej do indywidualnych potrzeb pacjenta oraz charakterystyki choroby w danym przypadku.

Do jakiego lekarza z boreliozą?

W przypadku podejrzenia lub diagnozy boreliozy, pacjenci powinni skonsultować się z lekarzem w celu odpowiedniego leczenia i monitorowania choroby. Wybór lekarza zależy częściowo od stadium boreliozy i objawów, które występują. Oto trzy typy lekarzy, do których pacjenci mogą się udać w związku z boreliozą:

Lekarz rodzinny lub internista

W początkowych stadiach boreliozy, gdy objawy są ogólnie niespecyficzne, pacjenci mogą zwrócić się do lekarza rodzinnego lub internisty. Lekarz ten może przeprowadzić wywiad, ocenić objawy oraz skierować pacjenta na dalsze badania diagnostyczne. W przypadku wczesnych objawów, takich jak rumień wędrujący, lekarz rodzinny lub internista może również zlecić leczenie antybiotykami.

Specjalista chorób zakaźnych

W przypadku zaawansowanych stadiów boreliozy, powikłań neurologicznych, sercowych czy stawowych, warto skonsultować się z lekarzem specjalizującym się w chorobach zakaźnych. Specjalista ten będzie bardziej zaznajomiony z różnorodnymi aspektami boreliozy oraz może dostosować leczenie do specyfiki zaawansowanych objawów.

Dermatolog

W sytuacji, gdy borelioza objawia się głównie skórnymi przejawami, takimi jak rumień wędrujący, lekarz dermatolog może być pierwszym, do którego pacjent się zwróci. Dermatolog przeprowadzi dokładną ocenę zmian skórnych i może skierować pacjenta na badania laboratoryjne w celu potwierdzenia diagnozy. Po potwierdzeniu boreliozy leczenie antybiotykami może być również zlecone przez dermatologa.

Ważne jest, aby pacjent współpracował z lekarzem i informował go o wszystkich objawach, a także o ewentualnych czynnikach ryzyka związanych z boreliozą. W zależności od objawów i zaawansowania choroby, lekarz może skierować pacjenta na konsultacje u innych specjalistów, takich jak neurolog, reumatolog czy kardiolog, aby skoordynować kompleksową opiekę nad pacjentem.

Borelioza — jakie badania należy wykonać?

W celu potwierdzenia lub wykluczenia diagnozy boreliozy istnieje szereg badań, które mogą być przeprowadzone. Wybór konkretnych testów zależy od stadium choroby, objawów pacjenta oraz czasu, jaki upłynął od ukąszenia przez kleszcza. Oto kilka kluczowych badań wykorzystywanych w diagnostyce boreliozy:

Badania serologiczne

Najczęstszym i powszechnie stosowanym rodzajem badań na boreliozę są testy serologiczne, które sprawdzają obecność przeciwciał przeciwko bakterii Borrelia burgdorferi. Standardowym testem jest ELISA (enzymoimmunologiczne oznaczanie przeciwciał) i, w przypadku pozytywnego lub niejednoznacznego wyniku, stosuje się potwierdzający test Western blot. Test Western blot, w przypadku choroby, jaką jest borelioza, wykrywa przeciwciała z klasy IgM i IgG. Wczesne badania serologiczne mogą nie zawsze dawać jednoznaczne wyniki, zwłaszcza we wczesnych stadiach choroby, dlatego ważne jest powtarzanie testów w odpowiednich odstępach czasowych.

Badania molekularne

W celu bardziej precyzyjnej diagnostyki, zwłaszcza we wczesnych stadiach boreliozy, stosuje się badania molekularne, takie jak PCR (reakcja łańcuchowa polimerazy). PCR pozwala na bezpośrednie wykrycie materiału genetycznego bakterii Borrelia w próbkach krwi, płynu mózgowo-rdzeniowego czy wycinków skóry. Metoda ta jest skuteczna w wykrywaniu obecności bakterii nawet przed wytworzeniem się przeciwciał, co może być szczególnie istotne we wczesnych stadiach choroby.

Badania obrazowe i inne specjalistyczne badania

W przypadku powikłań boreliozy, takich jak zmiany neurologiczne czy stawowe, lekarz może zlecić dodatkowe badania obrazowe, takie jak rezonans magnetyczny (MRI) czy badania rentgenowskie. Te testy pomagają ocenić stopień zaawansowania zmian i wspierają lekarza w planowaniu skutecznej terapii.

Warto zaznaczyć, że diagnoza boreliozy może być czasem wyzwaniem, a interpretacja wyników testów wymaga doświadczenia lekarza. Dlatego istotne jest dokładne omówienie objawów oraz wyników badań z lekarzem specjalizującym się w chorobach zakaźnych lub innym specjalistą, który będzie w stanie dostosować strategię diagnostyczną do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Mechanizm działania tabletki „Dzień Po”

Antykoncepcja awaryjna działa na kilku poziomach w organizmie kobiety. Jej główne mechanizmy działania to:

Hamowanie lub opóźnianie owulacji

Tabletka „dzień po” zawiera hormony, takie jak levonorgestrel lub uliprystalacetat, które mają zdolność hamowania lub opóźniania owulacji, czyli uwalniania jajeczka z jajnika. W efekcie nasienie nie ma okazji zapłodnić jajeczka.

Zmiany w śluzie szyjkowym

Antykoncepcja awaryjna może wpływać na gęstość i konsystencję śluzu szyjkowego, co utrudnia ruch plemników w kierunku jajeczka. To utrudnia zapłodnienie.

Zmiany w błonie śluzowej macicy

Niektóre tabletki „dzień po” powodują zmiany w błonie śluzowej macicy, co może utrudnić implantację zapłodnionego jajeczka w macicy.

Skuteczność antykoncepcji awaryjnej

Skuteczność antykoncepcji awaryjnej jest uzależniona od czasu, w jakim jest przyjmowana po stosunku płciowym. Im szybciej zostanie zastosowana po niezabezpieczonym stosunku, tym wyższa jest jej skuteczność.

Tabletka dzień po najbardziej skuteczna jest w ciągu pierwszych 24 godzin po stosunku płciowym, ale wciąż może być stosowana do 72 godzin, a niektóre nowsze preparaty nawet do 120h po kontakcie seksualnym. Jednak z każdą upływającą godziną jej skuteczność maleje.

Warto również zwrócić uwagę, że masa ciała może wpływać na skuteczność antykoncepcji awaryjnej. Istnieje ryzyko, że u osób o masie ciała powyżej pewnego progu może być mniej efektywna.

Antykoncepcja awaryjna jest skutecznym narzędziem zapobiegania niechcianej ciąży, ale jej skuteczność zależy od czasu przyjęcia i innych czynników, takich jak masa ciała. Dlatego ważne jest, aby kobiety były świadome jej mechanizmów działania oraz tego, kiedy i jak należy ją stosować.

Kiedy sięgnąć po tabletkę „dzień po”?

Tabletka „dzień po” jest skutecznym środkiem antykoncepcji awaryjnej, ale jej stosowanie nie powinno być rutynowe. Istnieją okoliczności, w których sięgnięcie po nią może być uzasadnione.

Okoliczności, w których jest potrzebna antykoncepcja awaryjna

Antykoncepcja awaryjna jest zalecana w następujących sytuacjach:

Niezabezpieczony stosunek

Jeśli miałaś niezabezpieczony stosunek seksualny, to jest ryzyko niechcianej ciąży. To może wynikać z zapomnienia o regularnym stosowaniu antykoncepcji, przerwania prezerwatywy lub braku innych metod antykoncepcji.

Nieskuteczność innej metody antykoncepcji

Jeśli stosujesz inną metodę antykoncepcji, taką jak antykoncepcja hormonalna, ale mogłaś zapomnieć o jej zastosowaniu, jest możliwość skorzystania z antykoncepcji awaryjnej.

Gwałt

W przypadku gwałtu ofiara może być narażona na ryzyko ciąży. Tabletka „dzień po” może być jednym z kroków, które pomagają zapobiec ewentualnej ciąży w wyniku przemocy seksualnej.

Kiedy przyjmować tabletkę „dzień po”

Czas jest kluczowy w przypadku antykoncepcji awaryjnej. Im szybciej zostanie zastosowana po niezabezpieczonym stosunku, tym większa jej skuteczność. Oto wytyczne dotyczące czasu przyjęcia:

• Najlepiej zażywać ją w ciągu pierwszych 24 godzin po stosunku seksualnym, ponieważ jest wtedy najbardziej skuteczna.
• Możesz ją stosować do 72 godzin (a niektóre nowsze preparaty nawet do 120 godzin) po kontakcie seksualnym, ale z każdą upływającą godziną jej skuteczność maleje.
• Jeśli wystąpiła awaria innej metody antykoncepcji (np. przegapiłaś pigułkę antykoncepcyjną), skonsultuj tą kwestie z lekarzem ginekologiem, czy należy podjąć kroki w celu zapobiegnięciu ciąży.

Pamiętaj, że antykoncepcja awaryjna nie jest środkiem antykoncepcji regularnej. Jej stosowanie powinno być ograniczone do wyjątkowych sytuacji, kiedy istnieje realne ryzyko niechcianej ciąży.

Jak otrzymać receptę na tabletkę „dzień po”?

Konsultacja lekarska

Tradycyjnym sposobem na uzyskanie recepty na antykoncepcję awaryjną jest konsultacja z lekarzem, najczęściej z ginekologiem. Podczas wizyty lekarz oceni Twoją sytuację i potrzeby oraz przepisze odpowiedni preparat antykoncepcji awaryjnej.

Korzyści konsultacji lekarskiej:

• Możliwość uzyskania dokładnych informacji na temat antykoncepcji awaryjnej.
• Lekarz może dokładnie ocenić Twoją sytuację zdrowotną i pomóc wybrać odpowiedni preparat.
• Dostęp do porady medycznej i wsparcia.
• Lekarz stwierdzi, czy antykoncepcja awaryjna jest potrzebna.

Możliwość uzyskania teleporady z ginekologiem

W Centrum Pacjenta Online dostępna jest teleporada z lekarzem ginekologiem, która umożliwia uzyskanie recepty bez konieczności fizycznej wizyty w gabinecie. Lekarz online może przepisać receptę na odpowiednią antykoncepcję awaryjną po konsultacji online.

Korzyści teleporady z ginekologiem:

• Wygoda i dostępność usługi bez wychodzenia z domu.
• Szybka reakcja w sytuacjach nagłych, szczególnie przy braku dostępu do placówek medycznych.

E-recepta online na antykoncepcję awaryjną

Kolejną innowacyjną opcją jest e-recepta online. To elektroniczna recepta wystawiana przez lekarza, która może być wystawiona bez obecności pacjenta w gabinecie lekarskim. Pacjentka otrzymuje e-receptę przez internet, a następnie może zakupić potrzebny preparat w aptece.

Korzyści e-recepty online:

• Szybki proces uzyskania recepty.
• Kod do e-recpety przychodzi w wiadomości SMS, lub jest dostępny na koncie pacjenta.
• Zachowanie prywatności.

Przepisy dotyczące wieku

W niektórych krajach istnieją przepisy regulujące dostęp do antykoncepcji awaryjnej w zależności od wieku. Warto zapoznać się z lokalnymi przepisami, aby dowiedzieć się, czy potrzebna jest zgoda rodziców lub inny rodzaj zezwolenia.

Warto również podkreślić, że antykoncepcja awaryjna jest dostępna bez recepty w niektórych krajach, co oznacza, że można ją zakupić w aptece bez konieczności konsultacji z lekarzem. Jednak konsultacja z lekarzem lub innym specjalistą zawsze stanowi wartość dodaną, zwłaszcza w przypadku wątpliwości lub problemów zdrowotnych.

Skutki uboczne antykoncepcji awaryjnej

Antykoncepcja awaryjna, w tym tabletki „dzień po,” może być skutecznym narzędziem zapobiegania niechcianej ciąży, ale jak każdy lek, może również powodować skutki uboczne. W tej sekcji omówimy najczęstsze skutki uboczne antykoncepcji awaryjnej, aby pomóc pacjentkom lepiej zrozumieć, na co mogą być przygotowane.

Najczęstsze skutki uboczne

Bóle brzucha

Po zażyciu antykoncepcji awaryjnej niektóre kobiety mogą odczuwać bóle brzucha lub dyskomfort w okolicy podbrzusza. To związane z reakcją organizmu na zmiany hormonalne spowodowane lekiem.

Nudności i wymioty

Nudności to kolejny często obserwowany skutek uboczny antykoncepcji awaryjnej. Nudności mogą być łagodne i przemijać samoczynnie, ale w niektórych przypadkach mogą prowadzić do wymiotów. W takim przypadku warto skonsultować się z lekarzem, ponieważ to może wpłynąć na skuteczność preparatu.

Zaburzenia miesiączkowania

Po przyjęciu antykoncepcji awaryjnej niektóre kobiety mogą doświadczać krótszych, dłuższych lub bardziej obfitych miesiączek, a także nieregularności cyklu miesiączkowego. Te zmiany wynikają z zakłóceń hormonalnych spowodowanych lekiem.

Rzadziej występujące skutki uboczne

Oprócz tych najczęstszych skutków ubocznych istnieją również rzadsze skutki uboczne antykoncepcji awaryjnej, takie jak:

Zawroty głowy

Niektóre kobiety mogą doświadczać zawrotów głowy po przyjęciu antykoncepcji awaryjnej. Jeśli zawroty głowy są ciężkie lub utrzymują się, należy skonsultować się z lekarzem.

Senność

Senność to inny rzadziej występujący skutek uboczny antykoncepcji awaryjnej. Może prowadzić do uczucia zmęczenia i ogólnego osłabienia.

Skutki na układ trawienny

Niektóre kobiety mogą doświadczać zaburzeń żołądkowo-jelitowych po przyjęciu antykoncepcji awaryjnej, takie jak biegunka lub bóle brzucha.

Wartość konsultacji lekarskiej w przypadku skutków ubocznych

W przypadku doświadczania jakichkolwiek skutków ubocznych po przyjęciu antykoncepcji awaryjnej zawsze warto skonsultować się z lekarzem. Lekarz może ocenić, czy skutki uboczne są normalne i niebezpieczne dla zdrowia, a także doradzić co do ewentualnych działań.

Antykoncepcja awaryjna a powikłania zdrowotne

Antykoncepcja awaryjna, w tym tabletki „dzień po” jest skutecznym narzędziem w zapobieganiu niechcianej ciąży, ale nie jest odpowiednia dla każdej kobiety. Istnieją określone sytuacje i problemy zdrowotne, które mogą wpłynąć na skuteczność i bezpieczeństwo stosowania antykoncepcji awaryjnej. W tej sekcji omówimy, kiedy unikać jej stosowania oraz dla kogo może być niewłaściwa.

Kiedy unikać antykoncepcji awaryjnej

Ciąża potwierdzona

Antykoncepcja awaryjna nie ma zastosowania u kobiet, które już są w ciąży. W takim przypadku konieczne jest skonsultowanie się z lekarzem w celu oceny sytuacji i ewentualnego ustalenia dalszych kroków.

Uczulenie lub nietolerancja składników

Osoby uczulone na składniki preparatu antykoncepcji awaryjnej lub te, które wcześniej doświadczyły nietolerancji lub skutków ubocznych po jej stosowaniu, powinny unikać jej przyjmowania. W takim przypadku konieczna jest konsultacja lekarska w celu znalezienia innej metody antykoncepcji.

Kobiety z istniejącymi problemami zdrowotnymi

Istnieje kilka sytuacji, w których konieczna jest ostrożność przy stosowaniu antykoncepcji awaryjnej:

Choroby układu krążenia

Kobiety z chorobami serca, udarami mózgu lub zakrzepicą żył powinny konsultować się z lekarzem przed przyjęciem antykoncepcji awaryjnej. Niektóre preparaty mogą zwiększać ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych.

Cukrzyca

Kobiety z cukrzycą powinny być świadome, że antykoncepcja awaryjna może wpływać na poziomy glukozy we krwi. Konieczne jest monitorowanie poziomów cukru i konsultacja z lekarzem.

Choroby wątroby

Choroby wątroby mogą wpłynąć na przetwarzanie hormonów zawartych w antykoncepcji awaryjnej. Osoby z tymi schorzeniami powinny konsultować się z lekarzem w celu wyboru odpowiedniej metody antykoncepcji.

Zaburzenia hormonalne

Kobiety z zaburzeniami hormonalnymi, takimi jak zespół policystycznych jajników, mogą wymagać specjalnej uwagi w doborze antykoncepcji awaryjnej. Lekarz pomoże dostosować preparat do indywidualnych potrzeb.

Skonsultuj się z lekarzem przed użyciem antykoncepcji awaryjnej

Jeśli masz wątpliwości lub obawy związane z przyjęciem antykoncepcji awaryjnej, zawsze warto skonsultować się z lekarzem. Lekarz będzie w stanie ocenić Twoją sytuację zdrowotną i pomóc w wyborze najbezpieczniejszej metody antykoncepcji.

Podsumowując, antykoncepcja awaryjna, choć skuteczna, nie jest odpowiednia dla wszystkich. Konieczne jest świadome i odpowiedzialne podejście do jej stosowania, a konsultacja z lekarzem może pomóc dostosować ją do indywidualnych potrzeb i uniknąć potencjalnych powikłań zdrowotnych.

Tabletka „dzień po” a alkohol. Czy można łączyć?

Kwestia stosowania tabletki „dzień po” i jednoczesnego spożywania alkoholu to ważne zagadnienie, które warto wyjaśnić. Pomimo że antykoncepcja awaryjna jest używana w sytuacjach nagłych, to wiele osób może zastanawiać się, czy alkohol może wpłynąć na jej skuteczność lub wywołać niepożądane skutki uboczne.

Alkohol, a skuteczność tabletki „dzień po”

Spożycie alkoholu nie wpływa na skuteczność tabletki „dzień po.” Tabletki te zawierają konkretne substancje aktywne, które hamują owulację i wpływają na inne procesy w organizmie, niezależnie od spożywanego alkoholu. Oznacza to, że działanie antykoncepcji awaryjnej nie zostaje osłabione przez alkohol.

Jednak istnieje kluczowa kwestia związana z czasem przyjęcia tabletki „dzień po.” Wspomniane wcześniej okno czasowe, w którym antykoncepcja awaryjna jest skuteczna, jest nadal obowiązujące. Dlatego warto upewnić się, że tabletkę przyjmuje się w odpowiednim przedziale czasowym po stosunku płciowym.

Skutki uboczne i alkohol

Należy pamiętać, że zarówno tabletka „dzień po” jak i alkohol, mogą wywoływać niepożądane skutki uboczne. Nudności i wymioty to jedne z najczęstszych skutków ubocznych antykoncepcji awaryjnej. Jeśli osoba, która przyjęła tabletkę „dzień po” odczuwa nudności i wymioty w ciągu kilku godzin po przyjęciu, może istnieć ryzyko, że lek nie zostanie wchłonięty w wystarczającym stopniu. W takim przypadku warto skonsultować się z lekarzem i rozważyć dodatkową dawkę, lub leki wspomagające.

Spożywanie alkoholu w połączeniu z antykoncepcją awaryjną może zwiększać ryzyko wystąpienia nudności. Alkohol działa drażniąco na żołądek i może zaostrzyć ten skutek uboczny.

Warto podkreślić, że w sytuacjach, gdy konieczne jest przyjęcie tabletki „dzień po” zdrowie i bezpieczeństwo powinny być priorytetem. Oznacza to, że jeśli osoba ma wątpliwości lub obawy związane z łączeniem antykoncepcji awaryjnej i alkoholu, najlepszym rozwiązaniem jest skonsultowanie się z lekarzem lub farmaceutą, którzy udzielą odpowiednich porad.

FAQ

Co to jest antykoncepcja awaryjna?

Antykoncepcja awaryjna to metoda antykoncepcji, która ma na celu zapobieganie niechcianej ciąży po niezabezpieczonym stosunku seksualnym lub po awarii innej metody antykoncepcji. W skład antykoncepcji awaryjnej wchodzą różne preparaty, w tym popularna tabletka „dzień po,” która zawiera substancje hamujące owulację i zmieniające śluz szyjkowy, utrudniając zapłodnienie.

Od ilu lat można stosować tabletkę „Dzień Po”?

W wieku 15 lat lub starszym można zakupić i stosować tabletkę „dzień po” bez recepty w niektórych krajach. Jednak przepisy dotyczące wieku mogą się różnić w zależności od kraju, dlatego zawsze warto sprawdzić obowiązujące przepisy w danej jurysdykcji. Dla młodszych pacjentek mogą obowiązywać inne wymagania lub konieczność uzyskania zgody rodziców.

Antykoncepcja awaryjna, jakie to leki?

Leki podawane jako antykoncepcja awaryjna, zawierają w sobie substancje czynne takie jak levonorgestrel lub uliprystalacetat.

Czy przyjmowanie tabletki „dzień po” wpływa na okres?

Przyjęcie tabletki „dzień po” może wpłynąć na cykl miesiączkowy u niektórych kobiet. Niektóre zauważają krwawienie lub plamienie między miesiączkami, a także mogą doświadczać zmian w trakcie miesiączki, takich jak bardziej obfite lub krótsze krwawienia. Te zmiany są wynikiem zakłóceń hormonalnych wywołanych lekiem. Warto pamiętać, że po przyjęciu antykoncepcji awaryjnej miesiączka powinna wrócić do swojego zwykłego rytmu w kolejnych cyklach.

Depresja — problem, który można leczyć

Definicja i objawy depresji

Depresja to poważna choroba psychiczna, charakteryzująca się uczuciem smutku, utratą zainteresowań, zmęczeniem oraz problemami z koncentracją. Inne objawy mogą obejmować zaburzenia snu, zmiany w apetycie i myśli samobójcze.

Rozpowszechnienie depresji

Depresja to globalny problem zdrowotny, dotykający ludzi w różnym wieku i płci. Statystyki wskazują na jej rozpowszechnienie i wpływ na jakość życia pacjentów.

Typy depresji

Depresja kliniczna

Depresja kliniczna, znana także jako depresja major, to najbardziej rozpowszechniona forma depresji. Charakteryzuje się występowaniem głównych objawów depresji, takich jak smutek, utrata zainteresowań, zmęczenie i problemy z koncentracją.

Depresja dwubiegunowa

Depresja dwubiegunowa to stan, w którym występują okresy depresji oraz manii lub hipomanii. Mania oznacza stan nadmiernego podniecenia, natomiast hipomania jest łagodniejszą formą manii.

Depresja atypowa

Depresja atypowa charakteryzuje się nietypowymi objawami, takimi jak wzrost masy ciała, zwiększony apetyt, senność i nadwrażliwość na odrzucenie.

Depresja dystymiczna

Depresja dystymiczna, zwana także dystymią, to przewlekła forma depresji, która trwa przez większość dnia przez co najmniej dwa lata. Objawy są mniej nasilone niż w przypadku depresji klinicznej, ale wpływają na jakość życia pacjenta.

Depresja lękowa

Depresja lękowa, znana również jako zaburzenie lękowe z towarzyszącą depresją, to rodzaj zaburzenia psychicznego, które łączy objawy zarówno depresji, jak i zaburzeń lękowych. Osoby cierpiące na depresję lękową doświadczają jednocześnie uczucia przygnębienia i smutku (typowe dla depresji) oraz wyraźnego lęku, niepokoju lub obaw (typowe dla zaburzeń lękowych). To połączenie objawów może być szczególnie trudne i wpływać na jakość życia pacjentów.

Depresja poporodowa

Depresja poporodowa to rodzaj depresji, która występuje u niektórych kobiet po urodzeniu dziecka, a nie w trakcie ciąży. To poważne zaburzenie nastroju, które może wpływać na zdrowie psychiczne matki oraz jej zdolność do opieki nad nowonarodzonym dzieckiem. Depresja poporodowa zazwyczaj rozwija się w ciągu pierwszego roku po urodzeniu dziecka, chociaż może pojawić się także w ciągu kilku tygodni od porodu, a jej objawy to wrażliwość, zmęczenia, apatia lub anhedonia.

Depresja maskowana

Depresja maskowana, znana także jako depresja atypowa, to odmiana depresji, która może być trudniejsza do zidentyfikowania ze względu na nietypowe lub mniej widoczne objawy. Osoby cierpiące na depresję maskowaną mogą nie wykazywać klasycznych objawów smutku i przygnębienia, które są charakterystyczne dla tradycyjnej depresji. Zamiast tego, mogą doświadczać objawów takich jak drażliwość, zmęczenie, problemy z apetytem, bóle ciała, problemy ze snem lub chroniczne dolegliwości fizyczne. To sprawia, że diagnoza depresji maskowanej może być opóźniona lub pominięta, co może prowadzić do długotrwałego cierpienia pacjenta.

Depresja endogenna

Depresja endogenna to termin używany w psychiatrii i psychologii do opisania rodzaju depresji, która wydaje się mieć podłoże biologiczne lub genetyczne, a nie jest wywołana wydarzeniami życiowymi ani czynnikami środowiskowymi. Jest to rodzaj depresji, który wydaje się bardziej wewnętrzny, związany z procesami biochemicznymi i neurologicznymi w organizmie, niż z zewnętrznymi czynnikami stresogennymi. Depresja endogenna może być trudniejsza do zrozumienia i leczenia, ponieważ nie ma oczywistego wyzwalacza, który można zidentyfikować i rozwiązać.

Depresja sezonowa

Depresja sezonowa jest związana z określonymi porami roku, najczęściej zimą. Pacjenci doświadczają objawów depresji, które ustępują w okresie wiosennym lub letnim.

Leki antydepresyjne jako skuteczne narzędzie terapeutyczne

Rodzaje leków antydepresyjnych

Istnieje kilka rodzajów leków antydepresyjnych, ale najczęściej stosowane to inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), noradrenaliny (SNRI) i dopaminy (SDRI). Ich działanie polega na regulowaniu poziomów neuroprzekaźników w mózgu.

Skuteczność leków antydepresyjnych

Leki antydepresyjne okazują się skuteczne w leczeniu depresji i poprawiają jakość życia pacjentów. Ich działanie pozwala na zmniejszenie objawów depresji i przywrócenie równowagi emocjonalnej.

Wskazania do stosowania leków antydepresyjnych

Leki antydepresyjne są zazwyczaj przepisywane pacjentom z umiarkowaną do ciężkiej depresją, a także osobom, u których inne terapie okazały się nieskuteczne.

Mechanizm działania antydepresantów

Działanie na neurochemię mózgu

Leki antydepresyjne wpływają na neurochemię mózgu poprzez regulację poziomów serotoniny, noradrenaliny i dopaminy. Te neuroprzekaźniki odgrywają istotną rolę w regulacji nastroju i emocji.

Inhibitory wychwytu zwrotnego

Najczęściej stosowane leki antydepresyjne, takie jak selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, zwiększają dostępność serotoniny w synapsach mózgowych, co przekłada się na poprawę nastroju pacjenta.

Inne mechanizmy działania

Istnieją również leki antydepresyjne, które działają poprzez inne mechanizmy, takie jak hamowanie monoaminooksydazy (IMAO) czy modulację receptorów neuroprzekaźników.

Skutki uboczne antydepresantów

Potencjalne skutki uboczne

Chociaż leki antydepresyjne są skuteczne, to mogą wiązać się z różnymi skutkami ubocznymi, takimi jak:

• Zaburzenia snu: Trudności ze snem lub sen niespokojny.
• Problemy trawienne: Bóle brzucha, nudności, zaparcia lub biegunka.
• Zwiększone ryzyko samobójstwa u młodzieży: W niektórych przypadkach leki antydepresyjne mogą zwiększyć ryzyko myśli samobójczych u młodych pacjentów.
• Problemy z wagą i apetytem: Wzrost masy ciała lub utrata apetytu.
• Problemy z potencją: Zmniejszenie libido, trudności z osiągnięciem orgazmu.
• Zmiany nastroju i myśli samobójczych: W niektórych przypadkach leki mogą spowodować zmiany nastroju lub myśli samobójcze.

Zarządzanie skutkami ubocznymi

Radzenie sobie ze skutkami ubocznymi

Pacjenci i lekarze powinni być świadomi potencjalnych skutków ubocznych leków antydepresyjnych. Istnieją strategie zarządzania tymi skutkami, takie jak dostosowanie dawek, zmiana rodzaju leków, terapia wspomagająca i regularne konsultacje z lekarzem.

Monitorowanie i dostosowywanie leczenia

Znaczenie monitorowania postępu leczenia

Monitorowanie postępu leczenia jest kluczowe. Pacjenci powinni regularnie konsultować się z lekarzem, aby ocenić efektywność terapii i ewentualnie dostosować dawki lub rodzaj leków.

Rola terapeuty i lekarza psychiatry

Lekarze specjaliści od psychiatrii oraz terapeuci mają istotną rolę w monitorowaniu i dostosowywaniu leczenia depresji. Współpraca z nimi może znacząco poprawić wyniki terapeutyczne.

Przykłady strategii dostosowywania leczenia

Dostosowywanie leczenia może obejmować zmianę dawek, stosowanie kombinacji różnych leków antydepresyjnych lub dodanie terapii psychologicznej.

Alternatywne metody leczenia depresji

Alternatywne metody leczenia

Oprócz leków antydepresyjnych istnieją także alternatywne metody leczenia depresji, takie jak terapia psychologiczna, terapia światłem, terapia elektrowstrząsowa, a także zdrowy styl życia, takie jak regularna aktywność fizyczna i dieta.

Teleporada online i e-recepty

Dostępność teleporady online

W dobie cyfryzacji pacjenci mają dostęp do teleporady online u lekarza specjalisty, co ułatwia diagnozę i konsultacje dotyczące depresji.

E-recepta jako nowoczesne rozwiązanie

E-recepta pozwala na zdalne otrzymywanie recept na leki antydepresyjne, co eliminuje konieczność osobistego wizytowania lekarza.

Podsumowanie

Depresja to poważna choroba psychiczna, ale istnieją skuteczne narzędzia terapeutyczne, takie jak leki antydepresyjne. Kluczowe jest zrozumienie mechanizmu ich działania, możliwych skutków ubocznych oraz różnych typów depresji. Ponadto pacjenci mają dostęp do innowacyjnych rozwiązań, takich jak teleporada online u lekarza specjalisty i e-recepty, które ułatwiają dostęp do pomocy w leczeniu depresji. Warto zawsze skonsultować się z profesjonalnym specjalistą przed rozpoczęciem terapii antydepresantami, aby zapewnić bezpieczeństwo i skuteczność leczenia.

Szczepionka wywołuje odpowiedź immunologiczną podobną do naturalnej odporności, którą uzyskuje się po przebytym zakażeniu lub chorobie,

Głównym celem szczepionki jest ochrona przed ciężkim przebiegiem choroby i powikłaniami, których nie da się przewidzieć.

W skład szczepionki wchodzą najczęściej antygeny.  Antygeny uzyskiwane są z żywych lub zabitych drobnoustrojów, ich oczyszczonych fragmentów lub produktów metabolizmu bakterii. Można je  również pozyskać w wyniku inżynierii genetycznej. Szczepionki najnowszej generacji (np. mRNA lub wektorowe) zawierają informację genetyczną, na podstawie której (już w komórkach osoby zaszczepionej) produkowany jest antygen.

Ponadto szczepionka zawiera substancje pomocnicze. Wyróżniamy wśród nich: substancje stabilizujące, adiuwanty wzmacniające i przyspieszające pojawienie się odporności, substancje konserwujące, chroniące przed zanieczyszczeniem, a także śladowe ilości substancji pochodzących z procesu wytwarzania szczepionki.

Antygen ze szczepionki jak również antygen wyprodukowany w komórkach osoby zaszczepionej obudza komórki układu odpornościowego do produkcji swoistych przeciwciał (odpowiedź humoralna) oraz wyspecjalizowane komórki odpornościowe (odpowiedź komórkowa). Powstają także komórki pamięci immunologicznej, które zapewniają długotrwały efekt ochronny szczepienia.

Skuteczność szczepionki zależy od wyboru odpowiednich antygenów szczepionkowych oraz właściwych substancji pomocniczych, głównie adiuwantów i substancji stabilizujących, sposobu produkcji, sprawności układu odpornościowego szczepionej osoby oraz jej wieku, a także odpowiednio dobranego schematu szczepienia.

Programy szczepień

Program Szczepień Ochronnych popularnie nazywany Kalendarzem Szczepień, jest opracowywany każdego roku przez Główny Inspektorat Sanitarny. Zawiera wykaz obowiązkowych i zalecanych szczepień oraz zasady ich przeprowadzania. W niektórych przypadkach, np. z powodu opóźnienia w realizacji szczepień ze względu na stan zdrowia pacjenta, powrotu dziecka z innego kraju, konieczne jest opracowanie indywidualnego kalendarza szczepień ustalanego przez lekarza dla dziecka.

Pamiętaj, że:

Niezaszczepienie dziecka zdrowego (bez przeciwwskazań do szczepień) naraża je na zachorowanie i ewentualne powikłania choroby zakaźnej,

Rodzice mogą zdecydować się  na zastąpienie bezpłatnych szczepionek obowiązkowych szczepionkami wysoko skojarzonymi, które zapewniają mniej wkłuć, mniej wizyt, mniej stresu i bólu dla dziecka.

Szczepienia obowiązkowe są bezpłatne, finansowane z budżetu Ministerstwa Zdrowia. Należą do nich szczepienia przeciw: gruźlicy, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (wzw B), rotawirusom, błonicy, tężcowi i krztuścowi, ostremu nagminnemu porażeniu dziecięcemu (poliomyelitis), inwazyjnemu zakażeniu Haemophilus influenzae typu B (Hib), odrze, śwince, różyczce, pneumokokom, ospie wietrznej (w grupach ryzyka). Szczepienia obowiązkowe są realizowane do 19 roku życia oraz u osób dorosłych szczególnie narażonych (np. studentów medycyny).

Do szczepień zalecanych, za które muszą zapłacić rodzice/osoby zainteresowane szczepieniem,  należą szczepionki przeciw: wirusowemu zapaleniu wątroby typu A (wzw A), wzw B (osoby narażone na zakażenie), ospie wietrznej, grypie, pneumokokom (dla urodzonych przed 1 stycznia 2017), meningokokom, ludzkiemu wirusowi brodawczaka (HPV), kleszczowemu zapaleniu mózgu, cholerze, durowi brzusznemu, wściekliźnie, żółtej gorączce.

Szczepienia podróży

Podróżowanie zawsze związane jest z różnymi rodzajami zagrożeń. Szacunkowo co druga lub trzecia osoba podróżująca do krajów rozwijających się zachoruje w czasie podróży.

Pamiętaj, że:

wykonanie przed wyjazdem wszystkich zalecanych szczepień to najlepszy sposób zabezpieczenia przed zachorowaniem w czasie podróży lub po jej zakończeniu,

jedynym szczepieniem wymaganym, zgodnie z Międzynarodowymi Przepisami Zdrowotnymi Światowej Organizacji Zdrowia, podczas podróży do części krajów Afryki i Ameryki Południowej, jest szczepienie przeciw żółtej gorączce.

Każda rozsądna osoba, która wybiera się w rejony zagrożone zwiększonym ryzykiem zachorowania, skonsultować się z lekarzem przed wyjazdem, sprawdzić stan zaszczepienia z listą obowiązkowych oraz zalecanych szczepień, sprawdzić zalecenia dotyczące podróżujących do danego kraju, zabrać apteczkę podróżną z lekami przeciwbiegunkowymi, przygotować odpowiednią odzież, zaopatrzyć się w preparaty odstraszające owady, ubezpieczyć się od kosztów leczenia oraz w razie potrzeby zastosować profilaktykę przeciwmalaryczną. Ważnym elementem jest samodzielna edukacja (zapoznanie z lokalnymi warunkami klimatycznymi i zwyczajami).

Zakres szczepień przed wyjazdem za granicę powinien określić lekarz w najbliższym punkcie szczepień dla podróżujących, w dużym stopniu zależy to od trasy wyjazdu, terminu, długości, charakteru oraz warunków podróży (inne zagrożenia czekają na wycieczce z pobytem w dużym mieście i hotelu kilku gwiazdkowym a inne w czasie pobytu „z plecakiem”). Jedynym szczepieniem wymaganym, zgodnie z Międzynarodowymi Przepisami Zdrowotnymi Światowej Organizacji Zdrowia, podczas podróży do części krajów Afryki i Ameryki Południowej, jest szczepienie przeciw żółtej gorączce. Uodpornienie najlepiej rozpocząć ok. 6 – 8 tygodni przed planowanym wyjazdem. Niektóre szczepienia wymagają podania kilku dawek w określonym schemacie szczepienia, z czego przed wyjazdem podaje się dwie dawki w odstępie 4 tygodni. Część szczepień wymaga podania tylko jednej dawki najpóźniej 2 tygodnie przed wyjazdem, np. szczepionkę przeciwko żółtej gorączce podaje się najpóźniej 10 dni przed wyjazdem.

Covid – szczepienia

Bieżące wykonywanie szczepień ochronnych oraz jak najszybsze uzupełnienie zaległych szczepień u dzieci zgodnie z Kalendarzem Szczepień obowiązującym w 2020 roku, w czasie pandemii COVOD-19 jest bardzo ważne. Inne choroby zakaźne, tj. krztusiec, odra, inwazyjna choroba pneumokokowa, biegunka rotawirusowa, inwazyjna choroba meningokokowa, ospa wietrzna stanowią dla dzieci znacznie większe zagrożenie niż COVID-19, który występuje u dzieci rzadko i przebiega łagodnie.

Szczepienia są bezpieczne, także w czasie pandemii. Lekarze i pielęgniarki stosują procedury, które minimalizują ryzyko zakażenia nowym koronawirusem. Nie należy obawiać się sytuacji, że zaszczepimy kogoś zakażonego SARS-CoV-2 i z tego powodu mogą pojawić się problemy zdrowotne. Potencjał układu immunologicznego jest ogromny. Nawet kilka szczepionek podanych w czasie 1 wizyty szczepiennej „zajmuje” jedynie ułamek (ok. 0,1 proc.) możliwości układu odpornościowego osoby zaszczepionej. Wiele osób jest bezobjawowymi nosicielami różnych bakterii i wirusów i nie wpływa to na nasze decyzje odnośnie szczepień.

W czasie pandemii COVID-19 zasoby ochrony zdrowia koncentrują się przede wszystkim na walce z nowym koronawirusem. Stąd inna choroba w czasie pandemii może zwiększać ryzyko opóźnionej prawidłowej diagnozy i prawidłowego leczenia. Powinniśmy wykorzystać wszystkie możliwości aby ograniczyć ryzyko wystąpienia innej choroby zakaźnej oraz jej ciężkiego przebiegu wymagającego hospitalizacji. Taką ochronę zapewniają nam szczepienia.

Szczepienia przeciwko takim chorobom jak grypa czy pneumokokowe zapalenie płuc mają szczególne znaczenie w odniesieniu do układu oddechowego. Szczególnie u starszych dorosłych. Szczepienia przeciw grypie czy pneumokokom pomogą przygotować organizm do walki z zakażeniem SARS-Cov-2. W przypadku zakażenia wirusem SARS-Cov-2, lepiej być chronionym przed wirusem grypy czy pneumokokami. Chodzi również o uniknięcie koinfekcji wywołanych tymi patogenami, co może zwiększać ryzyko ciężkiego przebiegu choroby układu oddechowego.

GRYPA – szczepienia

Zgodnie z danymi NIZP PZH-PIB od początku września do końca października odnotowano 798 838 zachorowań lub podejrzeń zachorowań na grypę.

Wzrosła liczba hospitalizacji wywołanych ciężkim przebiegiem tej choroby (2 211 pacjentów).

Szczyt zakażeń jeszcze przed nami. Zwykle przypada w styczniu – marcu.

W tej sytuacji najważniejsza jest mobilizacja wszystkich osób, organizacji i instytucji, które mogą mieć wpływ na pozytywne decyzje pacjentów o szczepieniach. Groźna jest perspektywa nałożenia się szczytów zachorowań na grypę oraz COVID-19, niestety wysoce prawdopodobne.

Ogólnopolski Program Zwalczania Grypy apeluje do wszystkich środowisk medycznych o przyjęcie aktywnej postawy w promocji oraz wykonaniu szczepień ochronnych przeciw grypie.

Pacjenci mogą skorzystać z częściowej lub całkowitej refundacji szczepionki oraz bezpłatnie zaszczepić się przeciw grypie wybranych placówkach medycznych. W procesie szczepienia kluczowe są recepty, które mogą wystawiać wyłącznie lekarze. To od nich realnie zależy stan zaszczepienia pacjentów, dla których szczepienie może być interwencją ratującą zdrowie, a nawet życie.

Szczepienia to najlepsza możliwa profilaktyka pierwotna- dostępne nowe szczepionki to m.in. półpasiec, ospa, odkleszczowe zapalenie mózgu i wiele innych .

Tu znajdziesz pełen wykaz: https://szczepienia.pzh.gov.pl/

Szczegółowe informacje na temat szczepień i profilaktyki udzielą Ci nasi lekarze w Centrum Pcjenta Online oraz wskażą właściwą i bezpieczna formę ochrony przed chorobami zakaźnymi.